شرایط حقوقی مفقودالاثر؛ حفظ اموال تا صادر شدن حکم موت فرضی - حق جو

غایب مفقود الاثر کیست؟

شخصی که مدت زیادی از غیبت او گذشته و هیچ خبری از او نرسد، غایب مفقود الاثر محسوب می شود.

حفظ اموال غایب قبل از تعیین امین

در صورتی که شخصی مدت زمان زیادی غایب باشد باید تکلیف اموال و وراث او مشخص شود. از این رو خانواده اش دادگاه را از غیبت وی مطلع می کنند. دادگاه در نخستین اقدام خود باید امینی را برای حفظ و نگهداری اموال غایب تعیین کند اما تا قبل از تعیین امین، وظیفه نگهداری اموال متوفی به عهده دادستان قرار می گیرد.

نگهداری آن دسته از اموال غایب که در خارج از کشور وجود دارند نیز تا تعیین امین بر عهده ماموران کنسولی خواهد بود.

نصب امین

در صورتی که غایب برای حفظ و نگهداری اموال خود شخصی را به عنوان نماینده تعیین نکرده باشد یا شخصی مثل وکیل، قانونا تصدی اموال غایب را بر عهده نداشته باشد، دادگاه به تعیین امین اقدام می کند.

تعیین امین زمانی در دستور کار دادگاه قرار می گیرد که دادستان یا افراد ذینفع (وراث غایب) تعیین امین را درخواست کنند. امین برای نگهداری اموال غایب باید تضمین بدهد لذا اگر وراث تضمینات کافی را ارائه دهند، دادگاه آنان را به عنوان امین تعیین می کند.

امین باید اموال غایب را حفظ و نگهداری کرده و از دارایی او نفقه افراد واجب النفقه مثل همسر و فرزندان او را پرداخت کند. امین می تواند اموال غایب که در معرض خرابی قرار دارند را بفروشد و پول آنها را در راهی که برای غایب بهتر است هزینه کند یا مال دیگری را بخرد و حتی طلب های غایب را وصول کند.

امین برای انجام امور مربوط به غایب، مستحق دریافت دستمزد است که می تواند دستمزد خود را به میزانی که دادگاه مشخص کرده است از درآمد اموال غایب یا در صورتی که اموال غایب درآمد نداشته باشد از اصل آنها برداشت کند.

تصرف ورثه در اموال غایب

اگر غایب شخصی را برای نگهداری و حفظ اموال خود تعیین نکرده باشد همچنین 2 سال تمام از آخرین خبری که از غایب رسیده است گذشته باشد، وراث او می توانند تصرف در اموال غایب را از دادگاه تقاضا کنند.

وراث باید برای تصرف در اموال غایب تضمیناتی بدهند تا در صورت بازگشت غایب، یا در صورت وجود افرادی که نسبت به اموال غایب حقی دارند مثل طلبکاران غایب از این تضمینات استفاده شود. تضمینات وراث تا زمان صدور حکم موت فرضی نزد دادگاه باقی  می مانند.

از زمانی که اموال به تصرف وراث داده می شوند، آنها باید وظایف امین را انجام دهند و مثل امین می توانند از اموال غایب حق الزحمه خود را دریافت کنند.

صدور حکم موت فرضی

طبق قانون در صورتی ذینفعان می توانند درخواست صدور حکم موت فرضی را مطرح کنند که حداقل 3 سال و حداکثر 10 سال از آخرین خبری که از غایب رسیده است گذشته باشد.

پس از گذشت مدت های مذکور وراث می توانند با رجوع به دادگاه درخواست صدور حکم موت فرضی را مطرح کنند. دادگاه تحقیقات خود را آغاز کرده و در یکی از روزنامه های محلی و روزنامه های کثیرالانتشار تهران آگهی را سه دفعه با فاصله یک ماه منتشر می کند و از این طریق از مطلعین دعوت می کند تا اطلاعات خود، در مورد غایب را در اختیار دادگاه قرار دهند.

اگر از تاریخ انتشار آخرین آگهی یک سال بگذرد و هیچ خبری از غایب نرسد، بعد از یک سال دادگاه حکم موت فرضی را صادر می کند.

مرجع صالح برای صدور حکم موت فرضی

موت فرضی از موضوعات امور حسبی بوده و در دادگاهی که آخرین محل سکونت یا آخرین محل اقامت غایب در حوزه آن قرار داشته باشد، رسیدگی می شود.

اگر دادگاه درخواست صدور حکم موت فرضی را رد کند، درخواست دهنده می تواند نسبت به این حکم درخواست تجدید نظر نماید، همچنین اگر دادگاه حکم موت فرضی را صادر کند دادستان می تواند در مورد این حکم درخواست تجدیدنظر نماید. این آرا قابل فرجام خواهی نمی باشند.

تقسیم ارث بعد از صدور حکم موت فرضی

در صورتی که وراث قبل از صدور حکم موت فرضی، برای تصرف در اموال غایب، تضمیناتی را به دادگاه داده باشند بعد از صدور حکم  می توانند تضمینات خود را پس بگیرند.

بعد از صدور حکم موت فرضی نوبت به انحصار وراثت و تقسیم اموال طبق قانون می رسد.

اگر تاریخ فوت اصلی شخص مشخص شود اموال شخص بین وراثی تقسیم می شود که هنگام فوت غایب زنده بوده باشند.

 

طلاق همسر غایب مفقود الاثر

در عقدنامه بندی وجود دارد که طبق آن اگر شوهر 6  ماه غایب باشد زن می تواند درخواست طلاق بدهد اما اگر طرفین این بند را امضا نکرده باشند زن در صورتی می تواند به دلیل غیبت شوهر درخواست طلاق کند که از غیبت او 4 سال گذشته باشد.

در این مورد بعد از طلاق و همچنین بعد از صدور حکم موت فرضی زن باید عده وفات به مدت 4 ماه و 10 روز نگه دارد. در این مدت نمی تواند با شخصی ازدواج کند.

بازگشت غایب مفقود الاثر

اگر همسر غایب طلاق گرفته باشد و در زمان عده او، غایب برگردد می تواند به زن خود رجوع کند اما اگر بعد از مدت عده بازگردد، دیگر نمی تواند به همسر خویش رجوع کند مگر همسر سابقش او را بپذیرد و صیغه نکاح جاری شود.

اگر بعد از صدور حکم موت فرضی و تقسیم اموال، غایب بازگردد وراث باید اموال غایب، منافع یا عِوض آنها که باقی مانده است را به او بازگردانند. غایب نمی تواند نسبت به اموالی که تلف شده است ادعایی بکند.

نحوه پیگیری تصادف - حق جو

در زمان وقوع تصادف رانندگی اگر شخصی دچار آسیب یا صدمه شود، باید فورا به اورژانس و کلانتری اطلاع داده شود تا برای رسیدگی به مصدومان و بررسی صحنه حادثه حاضر شوند.

ماموران اورژانس مصدومان را به بیمارستان منتقل می کنند. ماموران کلانتری صورتجلسه حادثه  و ماموران انتظامی گزارش تصادف را تنظیم می کنند.

ماموران شرح حادثه را از راننده مقصر، شاهدان حادثه و همچنین از مصدوم در صورتی که توانایی صحبت کردن را داشته باشد می پرسند. اگر اظهارات مصدوم و راننده با هم تفاوت داشته باشد، کارشناس باید نحوه وقوع حادثه و درصد تقصیر راننده را مشخص کند. همچنین کارشناس پزشکی قانونی میزان صدمات وارده و نحوه اثبات آن به اندام مصدوم را معین می کند.

در صورتی که مصدوم شکایت کند، دادسرا به موضوع تصادف رسیدگی کرده و با صدور قرار مجرمیت پرونده را به دادگاه کیفری ارسال می کند.

دادگاه با توجه به مستندات پرونده، صورت جلسه ها، نظریه کارشناسان و پزشکی قانونی رای صادر می کند. اگر نیاز به تعیین دیه بود میزان دیه نیز باید توسط کارشناس مشخص شود.

 

پرداخت دیه توسط شرکت بیمه

پرداخت دیه شخص ثالث در صورتی که خودرو مقصر دارای بیمه مسئولیت مدنی باشد توسط شرکت بیمه پرداخت می شود. البته 1% از مبلغ دیه باید توسط خود شخص مقصر پرداخت شود.

 

عمد در تصادف

اگر راننده ای عمدا با شخصی تصادف کند تا به او آسیب بزند، از نظر قانونی مجرم شناخته شده و به یک تا پنج ماه حبس و جزا نقدی محکوم می شود.

دریافت غرامت در بیمه های اشخاص - حق جو

انواع بیمه های اشخاص

بیمه اشخاص به سه دسته بیمه عمر، حوادث و درمان تقسیم می شود که آن ها را یک به یک در زیر بررسی می کنیم.

بیمه عمر

مراحل دریافت خسارت

ارسال نامه و مدارک مورد نیاز  به شرکت بیمه، در این نامه باید حادثه اتفاق افتاده، علت و تاریخ وقوع آن و میزان خسارت وارده شرح داده شود.

مدارک مورد نیاز با توجه به نوع خسارت وارده

اگر خسارت وارده مربوط به بیماری های تحت پوشش بیمه عمر باشد، مدارک تشخیص بیماری به همراه کپی برابر اصل شده تمام مدارک بیمارستانی از زمان بستری شدن تا تشخیص.

اگر شخص بیمه شده فوت کند، کپی برابر اصل شده مدارک بیمارستانی، اصل بیمه نامه، گواهی فوت، جواز دفن، اصل شناسنامه باطل شده، گزارش پلیس و پزشکی قانونی.

اگر شخص بیمه شده دچار از کار افتادگی دائم یا موقت شود، کپی برابر اصل از مدارک بیمارستانی و نامه پزشکی قانونی مبنی بر از کار افتادگی دائم یا کامل.

 

بیمه حوادث

خطراتی که تحت شمول بیمه حوادث قرار می گیرند

غرق شدن، مسمومیت، تاثیر گاز بخار و مواد خورنده مثل اسید.

ابتلا به هاری، کزاز و سیاه زخم.

دفاع مشروع بیمه شخص بیمه شده.

اقدام به نجات اشخاص و اموال از خطر.

تعیین میزان غرامت

غرامت فوت

در صورتی که شخص بیمه شده به علت یکی از حوادث مشمول بیمه حوادث فوت کند، بیمه گر متعهد است سرمایه بیمه را طبق شروط بیمه نامه و اوراق الحاقی آن به ذینفع (وراث متوفی) بپردازد.

غرامت نقص عضو یا از کار افتادگی

در صورتی که شخص بیمه شده به علت یکی از حوادث مشمول بیمه حوادث دچار نقص عضو یا از کار افتادگی شود، بیمه گر متعهد است سرمایه بیمه را طبق شروط بیمه نامه و اوراق الحاقی آن به او بپردازد.

نقص عضو کلی

اگر نقص عضو کلی باشد، بیمه گر معادل 100% سرمایه بیمه حوادث باید غرامت بپردازد.

نابینایی کامل هر دو چشم.

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع هر دو دست حداقل از مچ.

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع هر دو پا حداقل از مچ.

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک دست و یک پا حداقل از مچ.

از دست دادن هر دو پنجه پا.

قطع نخاع کامل.

ناشنوایی دائم از هر دو گوش.

برداشتن فک پایین.

نقص عضو و از کار افتادگی جزیی

در موارد زیر بخشی از سرمایه به عنوان خسارت به بیمه گذار پرداخت می شود.

از دست دادن قدرت صحبت اعم از از کار افتادگی دائم و کامل حنجره و قطع زبان 80%

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک دست از بازو 70%

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک دست از ساعد 60%

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک دست از مچ 55%

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع کامل انگشتان یک دست 50%

انگشت شست 36%

بند اول شست 24%

انگشت سبابه 25%

بند اول سبابه 12%

بند اول و دوم سبابه 20%

هر یک از دو انگشت میانه 15%

انگشت کوچک 10%

اگر انگشتان هر دو دست قطع شوند 80%

از بین رفتن دندان ها 28%

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک پا از مفصل ران 70%

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک پا از ساق 60%

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک پا از مچ 55%

از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع انگشتان پا 30%

شست پا 10%

سایر انگشتان پا هر کدام 5%

نابینایی یک چشم 50%

اگر یک چشم شخص بیمه شده قبل از بروز حادثه نابینا باشد و چشم دیگرش در اثر حادثه نابینا شود 80%

از دست دادن شنوایی یک گوش 35%

اگر یک گوش شخص بیمه شده قبل از بروز حادثه ناشنوا باشد و گوش دیگرش در اثر بروز حادثه ناشنوا شود 65%

از دست دادن لاله گوش 10%

از دست دادن حس بویایی 15%

از دست دادن حس چشایی 15%

نقص عضو سایر اعضا سر و صورت 40%

یک کلیه 30%

طحال 7%

بیضه 5%

غرامت نقص عضو کلی یا جزیی اعضا دیگر بدن توسط پزشک مورد اعتماد بیمه گر (شرکت بیمه) مشخص می شود. اگر بیمه گذار نسبت به نظر پزشک مورد اعتماد بیمه گر  اعتراض داشته باشد کمیسیونی از پزشک مورد اعتماد بیمه گذار و پزشک مورد اعتماد بیمه گر و یک نفر پزشک به انتخاب پزشکان مزبور تشکیل شده و نسبت به میزان غرامت و صدمه وارده به بیمه گذار تصمیم می گیرند.

هزینه پزشکی قابل پرداخت توسط بیمه گر

بیمه گر هزینه های پزشکی را که در صورت حساب درمانی نوشته شده باشد، یا حداکثر هزینه های مورد تعهد بیمه نامه هر کدام که کمتر باشد را پرداخت می کند.

بیمه درمان

مدارک لازم جهت صدور معرفی نامه و استفاده از خدمات و مراکز طرف قرارداد

کارت بیمه درمانی صادر شده توسط بیمه گر.

گواهی پزشک معالج مبنی بر نوع بیماری یا عمل جراحی

کپی صفحه اول و صفحه دوم شناسنامه و دفترچه بیمه، بیمه شده اصلی و بیمار.

برای فرزند پسر تا سن 26 سالگی ارائه گواهی اشتغال به تحصیل و برای فرزندان دختر بالای 15 سال ارائه اصل شناسنامه الزامی است.

مدارک لازم جهت دریافت خسارت

اگر برای دریافت هزینه ها از معرفی نامه شرکت بیمه استفاده نمی کنید باید مدارک زیر را تهیه کنید.

دریافت هزینه بیمارستانی

خلاصه پرونده

شرح عمل به علاوه نظر پزشک یا پزشکان معالج در مورد علت بیماری و نحوه معالجه

اصل صورت حساب بیمارستان

اصل قبض های پرداختی

کپی صفحه اول و صفحه دوم شناسنامه و دفترچه بیمه، بیمه شده اصلی و بیمار.

در صورت استفاده از هر گونه جسم خارجی هنگام عمل مثل پروتز باید فاکتور خرید آن به امضا پزشک معالج رسیده باشد همچنین نام آن وسیله در شرح عمل نوشته شود.

مدارک لازم برای دریافت خسارت درمان باید ظرف یک ماه از تاریخ صدور برای کارگزار بیمه ارسال شود.

در صورتی که بیمارستان با شرکت بیمه قرارداد نداشته باشد یا بیمارستان با شرکت بیمه قرارداد داشته باشد اما همه هزینه ها توسط بیمه گذار پرداخت شود. مدارک مورد نیاز برای دریافت بیمه درمان عبارت اند از:

دستور پزشک مبنی بر انجام مورد درمانی

اصل قبض رسید پرداخت هزینه بیمارستان، قبوض و …

نتیجه پزشکی (نتیجه اسکن، MRI، سونوگرافی و …)

کپی دفترچه بیمه شده اصلی یا بیمار

نکات مهم در خرید بیمه نامه - حق جو

به هنگام خرید بیمه کدام شرط بیمه نامه مهم تر از سایر شروط است؟

مهم ترین شرطی که باید در قرارداد بیمه درج شود شرط رفع اختلاف است. با وجود این شرط در صورت به وجود آمدن اختلاف بین بیمه گر و بیمه گذار آنها به داوری رجوع کرده و اختلافات بینشان را از طریق داوری حل می کنند. در غیر این صورت یعنی زمانی که شرط رفع اختلاف در قرارداد بیمه درج نشده باشد طرفین باید برای حل اختلافات به وجود آمده به محاکم قضایی رجوع کنند.

مزیت شرط رفع اختلاف نسبت به طرح شکایت در محاکم قضایی این است که  در زمان سریع تر و با صرف هزینه کمتر به اختلافات طرفین طبق قانون رسیدگی می شود.

اگر در قراردادی شرط رجوع به داوری در صورت بروز اختلاف درج شود، هیچ دادگاهی حق رسیدگی به اختلافات ناشی از آن قرارداد را نخواهد داشت.

در هنگام خرید بیمه نامه حتما شرایط عمومی مربوط به آن را مطالعه کنید.

موارد احتمالی اختلافی بین بیمه گر و بیمه گذار

اختلاف در مورد میزان و نحوه پرداخت حق بیمه، شروع پوشش بیمه

اختلاف در مورد ارائه دلایل لازم به شرکت بیمه برای دریافت خسارت

اختلاف در میزان و نحوه پرداخت خسارت

اختلاف بر سر تحت پوشش بودن عامل خسارت

 

فواید رجوع داوری

سرعت در رسیدگی

با توجه به حجم کاری دادگاه ها رسیدگی در محاکم قضایی زمانبر بوده و ممکن است حتی سال ها طول بکشد لذا افراد ترجیح می دهند برای رسیدگی سریع تر به اختلافاتشان به داوری رجوع کنند.

اعتماد

رسیدگی به بعضی از دعاوی نیازمند داشتن تخصص، آگاهی و تجربه کافی در آن مورد است. بنابراین در مورد اختلافات ناشی از قرارداد بیمه، طرفین ترجیح می دهند نزد شخصی غیر از قضات دولتی، که مسلط به موضوعات بیمه ای باشد اقامه دعوا کنند.

حفظ رابطه حسنه

یکی دیگر از دلایلی که باعث رجوع مردم به داوری می شود حفظ رابطه بین طرفین است. مثلا در قرارداد بیمه ممکن است بعد از رفع اختلاف بیمه گذار اقدام به تمدید قرارداد خود نزد بیمه گر نماید.

حفظ اسرار

شرکت های بیمه برای جلوگیری از خدشه دار شدن سابقه و شهرتشان تمایل دارند اختلافات در داوری و به صورت غیر علنی حل و فصل شود.

نکات مهم خرید بیمه عمر

در قرارداد بیمه عمر دقت داشته باشید که شرکت بیمه، فوت بیمه گذار به هر علت را پوشش دهد به عبارت دیگر بیمه گذار در اثر هر حادثه ای که فوت کرد شرکت بیمه سرمایه بیمه عمر او را به وراث پرداخت کند.

در برخی از قراردادهای بیمه عمر شما می توانید با پرداخت هزینه بیشتر از بیمه درمانی هم بهره مند شوید.

ممکن است افراد در هر سنی دچار از کار افتادگی شوند خصوصا کسانی که در مشاغل پر خطر فعالیت می کنند. بنابراین بهتر است برای خرید بیمه نامه عمر، بیمه نامه ای را خریداری کنید که پوشش از کار افتادگی داشته باشد تا در صورت از کار افتادگی به شما مستمری دهد.

فرانشیز بیمه چیست و در چه مواردی اعمال می‌شود؟ - حق جو

فرانشیز چیست؟

لغت فرانشیز یک کلمه لاتین از ریشه Franchise، به معنی معافیت است. در قانون بیمه، فرانشیز به بخشی از خسارت در قراردادهای بیمه گفته می شود که توسط بیمه گر پرداخت نشده و پرداخت این مقدار از خسارت به عهده خود بیمه گذار است. برای مثال اگر طبق قرارداد بیمه، فرانشیز 2 میلیون تومان در نظر گرفته شود و در اثر وقوع حادثه به موضوع بیمه 7 میلیون تومان خسارت وارد شود، 5 میلیون از خسارت را شرکت بیمه و 2 میلیون آن را خود بیمه گذار می پردازد. حال اگر کل خسارت وارد شده 2 میلیون تومان باشد، تمام آن را باید بیمه گذار بپردازد و در این مورد شرکت بیمه مبلغی را پرداخت نمی کند.

هدف از تعیین فرانشیز

فرانشیز باعث می شود که تعهدات بیمه گر در مقابل بیمه گذار کاهش یابد.

با وجود فرانشیز پرداخت خسارت های اندک به عهده خود بیمه گذار بوده و از مراجعه دائم او به شرکت بیمه جلوگیری می شود.

در نهایت وجود فرانشیز باعث شده است که بیمه گذاران بیش از پیش از اموال خود مراقبت نمایند تا در نتیجه آن، از تخفیفات حق بیمه بهره مند شوند.

انواع فرانشیز بیمه

نوع اول که کاربرد فراوانی هم دارد این است که مبلغ ثابتی را به عنوان فرانشیز در قرارداد بیمه مشخص می کنند که از مبلغ کل خسارت کم می شود. مثلا مبلغ فرانشیز را 2 میلیون تومان در نظر می گیرند. مقدار خسارت هر قدر که باشد 2 میلیون آن باید توسط بیمه گذار پرداخت شود.

گاهی فرانشیز به صورت درصدی مشخص می شود. اگر فرانشیز درصدی از مبلغ بیمه در نظر گرفته شود، با بالا رفتن مبلغ بیمه، فرانشیز هم افزایش می یابد.

گاهی هم فرانشیز درصد ثابتی از خسارت در نظر گرفته می شود. مثلا فرانشیز را 20% از کل خسارت تعیین می کنند. در این صورت هر قدر که به موضوع بیمه خسارت وارد شود 20% از مبلغ خسارت توسط بیمه گذار و 80% آن توسط بیمه گر پرداخت می شود.

کاربرد فرانشیز

فرانشیز در انواع بیمه نامه های اموال، اشخاص و مسئولیت  اعمال می شود.

بیمه اموال

فرانشیز در بیمه های مهندسی و بیمه بدنه اتومبیل اعمال شده و با توجه به میزان خسارت متغیر است. اما در بیمه هایی مثل بیمه آتش سوزی فرانشیز اعمال نمی شود چرا که میزان خسارت در این نوع بیمه ها معمولا زیاد است. مگر در بیمه آتش سوزی، خطرات اضافی هم تحت پوشش قرار گیرند که در این صورت در این قرارداد نیز فرانشیز تعیین می شود.

بیمه اشخاص

بیمه اشخاص شامل بیمه عمر، حوادث و درمان می شود. در بین بیمه های اشخاص، فرانشیز فقط در بیمه درمان آن هم در خصوص پرداخت هزینه دارو و حق الزحمه پزشک اعمال می شود.

در بیمه حوادث و نقص عضو وجود فرانشیز هیچ منع قانونی ندارد با این حال در این نوع بیمه معمولا فرانشیز اعمال نمی شود.

در بیمه عمر فرانشیز به هیچ وجه وجود ندارد چرا که بیمه عمر در واقع نوعی سرمایه گذاری برای آینده شخص است و در این بیمه خسارتی وجود ندارد که بخشی از آن به عهده بیمه گذار قرار گیرد.

بیمه مسئولیت

فرانشیز در بیمه مسئولیت اختیاری با توجه به توانایی مالی بیمه گذار تعیین و اعمال می شود اما در بیمه مسئولیت اجباری فرانشیز وجود ندارد.