فرجام خواهی در امور حقوقی و کیفری - حق جو
فرجام خواهی چیست؟
پس از رسیدگی به رای در دادگاه تجدید نظر، محکوم علیه می تواند درخواست فرجام خواهی کند. درخواست فرجام خواهی در دیوان عالی کشور بررسی می شود. دیوان حکم دادگاه تجدید نظر را بدون حضور طرفین و از جهت انطباق با موازین شرعی و قانونی مورد بررسی قرار می دهد.
فرجام خواهی در امور حقوقی
آرا و قرارهای قابل فرجام خواهی صادره از دادگاه بدوی
- احکام دادگاه که خواسته آن بیش از 20 میلیون ریال باشد.
- احکام راجع به اصل نکاح و فسخ آن، طلاق، نسب، حجر، وقف، ثلث، حبس و تولیت.
- قرار ابطال یا رد دادخواست صادر شده از دادگاه.
- قرار سقوط دعوا یا عدم اهلیت یکی از طرفین دعوی.
آرا و قرارهای قابل فرجام خواهی صادره از دادگاه تجدید نظر
- احکام راجع به اصل نکاح و فسخ آن، طلاق، نسب، حجر، وقف.
- در صورتی که اصل دعوی قابل فرجام خواهی باشد قرارهای ابطال یا رد دادخواست، عدم اهلیت طرفین و سقوط دعوا نیز قابل فرجام خواهی می باشند.
احکام قابل فرجام خواهی در امور کیفری
- حکم به محکومیت در مورد جرائمی که مجازات آنها سلب حیات (اعدام، سنگسار) است.
- حکم به محکومیت در مورد جرم هایی که مجازت انها قصاص نفس، قصاص عضو، حبس ابد یا تعزیر از درجه 3 به بالا باشد.
- حکم به محکومیت در مورد جرائمی که مجازات آنها جنایت عمدی علیه جسم افراد بوده و میزان دیه مقرر در آن ها نصف دیه کامل یا بیشتر از آن باشد.
- حکم محکومیت در مورد جرائم سیاسی یا مطبوعاتی.
در امور کیفری شاکی و نماینده قانونی او، متهم و نماینده قانونی او و همچنین دادستان می توانند دادخواست فرجام خواهی را مطرح کنند.
مهلت فرجام خواهی
مهلت فرجام خواهی برای افراد مقیم ایران 20 روز و برای افراد مقیم خارج از کشور 2 ماه می باشد. در صورتی که محکوم علیه در خواست تجدید نظر خواهی نکرده باشد، با پایان مهلت تجدید نظر خواهی مهلت فرجام خواهی آغاز می شود.
زمانی که محکوم علیه درخواست تجدید نظر خواهی کرده باشد، مهلت تجدید نظر خواهی از زمان ابلاغ رای تجدید نظر خواهی آغاز می شود.
اگر دادخواست فرجام خواهی در مهلت مقرر به دادگاه تسلیم نشود یا دادخواست فرجام خواهی ناقص باشد و در مدت معین شده رفع نقص نشود دادگاه در هر دو مورد قرار رد دادخواست را مطرح می کند. در این صورت شخص می تواند نسبت به قرار صادر شده در دیوان عالی کشور اعتراض کند.
لازم به ذکر مهلت رفع نقص دادخواست 10 روز می باشد که این زمان از تاریخ ابلاغ اخطاریه محاسبه می شود.
مشخصات دادخواست فرجام خواهی
دادخواست فرجام خواهی باید شامل نام و نام خانوادگی، مشخصات و اقامتگاه فرجام خواه (کسی که دادخواست را مطرح می کند) باشد. و اگر این دادخواست را وکیل فرجام خواه اقامه می کند مشخصات او نیز باید در دادخواست درج شود.
نام و نام خانوادگی، مشخصات و اقامتگاه فرجام خوانده (کسی که دادخواست علیه او اقامه می شود.
حکم و دادخواستی که نسبت به آن درخواست فرجام خواهی مطرح شده است.
دادگاه صادرکننده رای.
تاریخ ابلاغ رای
دلایل و مستندات شخص برای فرجام خواهی.
نحوه اجرا حکم در صورت درخواست فرجام خواهی
اگر محکوم به دعوا از امور مالی بوده و محکوم له (کسی که حکم به نفع او صادر شده است) اجرا حکم را درخواست کرده باشد دادگاه در صورتی حکم را اجرا می کند که محکوم له تامین مناسبی را در اختیار دادگاه بگذارد.
اگر محکوم به از امور غیر مالی باشد، دادگاه در صورتی اجرا حکم را متوقف می کند که محکوم علیه (کسی که حکم به ضرر او صادر شده است) تامین مناسبی را در اختیار دادگاه بگذارد.
تفاوت فرجام خواهی با تجدید نظر خواهی و واخواهی
| طرق شکایت از رای | مهلت اعتراض به رای | مرجع رسیدگی کننده | آرا قابل اعتراض | |
| مقیم ایران | مقیم خارج | |||
| واخواهی | 20روز | 2 ماه | دادگاه صادرکننده رای | آرا غیابی |
| تجدید نظر خواهی | 20روز | 2 ماه | دادگاه تجدید نظر استان | آرا دادگاه بدوی |
| فرجام خواهی | 20روز | 2 ماه | دیوان عالی کشور | آرا دادگاه بدوی و تجدید نظر |