فرانشیز بیمه چیست و در چه مواردی اعمال می‌شود؟ - حق جو

فرانشیز چیست؟

لغت فرانشیز یک کلمه لاتین از ریشه Franchise، به معنی معافیت است. در قانون بیمه، فرانشیز به بخشی از خسارت در قراردادهای بیمه گفته می شود که توسط بیمه گر پرداخت نشده و پرداخت این مقدار از خسارت به عهده خود بیمه گذار است. برای مثال اگر طبق قرارداد بیمه، فرانشیز 2 میلیون تومان در نظر گرفته شود و در اثر وقوع حادثه به موضوع بیمه 7 میلیون تومان خسارت وارد شود، 5 میلیون از خسارت را شرکت بیمه و 2 میلیون آن را خود بیمه گذار می پردازد. حال اگر کل خسارت وارد شده 2 میلیون تومان باشد، تمام آن را باید بیمه گذار بپردازد و در این مورد شرکت بیمه مبلغی را پرداخت نمی کند.

هدف از تعیین فرانشیز

فرانشیز باعث می شود که تعهدات بیمه گر در مقابل بیمه گذار کاهش یابد.

با وجود فرانشیز پرداخت خسارت های اندک به عهده خود بیمه گذار بوده و از مراجعه دائم او به شرکت بیمه جلوگیری می شود.

در نهایت وجود فرانشیز باعث شده است که بیمه گذاران بیش از پیش از اموال خود مراقبت نمایند تا در نتیجه آن، از تخفیفات حق بیمه بهره مند شوند.

انواع فرانشیز بیمه

نوع اول که کاربرد فراوانی هم دارد این است که مبلغ ثابتی را به عنوان فرانشیز در قرارداد بیمه مشخص می کنند که از مبلغ کل خسارت کم می شود. مثلا مبلغ فرانشیز را 2 میلیون تومان در نظر می گیرند. مقدار خسارت هر قدر که باشد 2 میلیون آن باید توسط بیمه گذار پرداخت شود.

گاهی فرانشیز به صورت درصدی مشخص می شود. اگر فرانشیز درصدی از مبلغ بیمه در نظر گرفته شود، با بالا رفتن مبلغ بیمه، فرانشیز هم افزایش می یابد.

گاهی هم فرانشیز درصد ثابتی از خسارت در نظر گرفته می شود. مثلا فرانشیز را 20% از کل خسارت تعیین می کنند. در این صورت هر قدر که به موضوع بیمه خسارت وارد شود 20% از مبلغ خسارت توسط بیمه گذار و 80% آن توسط بیمه گر پرداخت می شود.

کاربرد فرانشیز

فرانشیز در انواع بیمه نامه های اموال، اشخاص و مسئولیت  اعمال می شود.

بیمه اموال

فرانشیز در بیمه های مهندسی و بیمه بدنه اتومبیل اعمال شده و با توجه به میزان خسارت متغیر است. اما در بیمه هایی مثل بیمه آتش سوزی فرانشیز اعمال نمی شود چرا که میزان خسارت در این نوع بیمه ها معمولا زیاد است. مگر در بیمه آتش سوزی، خطرات اضافی هم تحت پوشش قرار گیرند که در این صورت در این قرارداد نیز فرانشیز تعیین می شود.

بیمه اشخاص

بیمه اشخاص شامل بیمه عمر، حوادث و درمان می شود. در بین بیمه های اشخاص، فرانشیز فقط در بیمه درمان آن هم در خصوص پرداخت هزینه دارو و حق الزحمه پزشک اعمال می شود.

در بیمه حوادث و نقص عضو وجود فرانشیز هیچ منع قانونی ندارد با این حال در این نوع بیمه معمولا فرانشیز اعمال نمی شود.

در بیمه عمر فرانشیز به هیچ وجه وجود ندارد چرا که بیمه عمر در واقع نوعی سرمایه گذاری برای آینده شخص است و در این بیمه خسارتی وجود ندارد که بخشی از آن به عهده بیمه گذار قرار گیرد.

بیمه مسئولیت

فرانشیز در بیمه مسئولیت اختیاری با توجه به توانایی مالی بیمه گذار تعیین و اعمال می شود اما در بیمه مسئولیت اجباری فرانشیز وجود ندارد.