اعاده دادرسی یکی از طرق فوق العاده شکایت از رای بوده که باعث رسیدگی دوباره موضوع توسط دادگاه صادرکننده رای می شود.
پس از صدور رای اگر شخص محکوم علیه بخواهد دادخواست اعاده دادرسی را مطرح کند، باید برای مطرح کردن این دادخواست به دادگاه صادرکننده رای مراجعه کند اعم از اینکه این دادگاه، دادگاه نخستین یا تجدید نظرخواهی باشد.
اگر در طول رسیدگی دادگاه به موضوعی، حکمی به عنوان دلیل در دادگاه مطرح شود.
شخصی که این حکم علیه او در دادگاه مورد استناد قرار گرفته است می تواند نسبت به آن در همان دادگاه درخواست اعاده دادسی کند. به این اعاده دادرسی، اعاده دادرسی طاری گویند.
برخلاف تجدید نظر خواهی، اعتراض ثالث یا فرجام خواهی که با یک ادعا شخص محکوم قابل طرح و رسیدگی هستند. برای اعاده دادرسی لازم است که شخص علاوه بر ادعا، دلایل و مستندات قانونی لازم برای اثبات ادعا خود را به همراه دادخواست ارائه دهد.
بخاطر داشته باشید هر دو رای صادره باید حکم باشند و اصحاب و سبب دعوا یکی بوده و در یک دادگاه یا دو دادگاه در یک حوزه قضایی مطرح شود.
مهلت اعاده دادرسی برای افراد مقیم ایران 20 روز و برای افراد مقیم خارج از کشور 2 ماه می باشد.
مهلت اعاده دادرسی در آرا حضوری از زمان ابلاغ حکم و در آرا غیابی از زمان پایان مهلت واخواهی یا تجدید نظرخواهی آغاز می شود.
همچنین در مواردی که پس از صدور حکم، دلایل و مستندات جدیدی برای اثبات ادعا بدست می آید، مهلت اعاده دادرسی از زمان کشف دلایل جدید محاسبه می شود.
اگر دلیل اعاده دادرسی وجود دو حکم متضاد باشد، زمان اعاده دادرسی از تاریخ ابلاغ دومین حکم محاسبه می شود.
اگر سبب اعاده دادرسی اثبات جعل یا حیله طرف مقابل باشد، مهلت اعاده دادرسی، از زمان ابلاغ حکم مربوط به اثبات جعل یا حیله آغاز می شود.
طبق قانون، دادخواست اعاده دادرسی اصلی باید در دادگاهی مطرح شود که حکم قطعی را صادر کرده است.
اگر دادگاه بدوی حکم را صادر کرده و حکم بدون تجدید نظرخواهی، قطعی شود. دادخواست اعاده دادرسی باید در دادگاه بدوی مطرح شود.
اما اگر دادگاهی که حکم قطعی را صادر می کند دادگاه تجدید نظرخواهی باشد، دادخواست اعاده دادرسی باید در این دادگاه مطرح شود.
تفاوت اعاده دادرسی در دادگاه تجدید نظر با دادگاه بدوی در این است که اگر اعاده دادرسی در دادگاه بدوی انجام شود، امکان تجدید نظرخواهی دارد اما اگر اعاده دادرسی در دادگاه تجدید نظرخواهی مطرح شود، حکم صادره قطعی می باشد.
دادخواست اعاده دادرسی طاری همانطور که در بالا گفته شد باید در دادگاهی مطرح شود که حکم در آنجا به عنوان دلیل مورد استناد قرار گرفته است.