ارث
به مال و اموالی که شخص بعد از مرگ برای بازماندگانش به جای می گذارد ماترک یا ارث گویند.
چه کسانی و به چه مقدار ارث می برند؟
افرادی که فقط به فرض ارث میبرند
| وارث | توضیحات | سهم الارث |
| مادر | اگر میت فرزند یا بیش از یک برادر نداشته باشد. اگر میت دو برادر یا چهار خواهر یا فرزند داشته باشد | یک سوم یک ششم |
| زن (زوجه) | در صورتی که همسر فوت شده اش فرزندی نداشته باشد در صورتی که همسر فوت شده اش فرزند داشته باشد | یک چهارم یک هشتم |
| شوهر(زوج) | در صورتی که همسر فوت شده اش فرزندی نداشته باشد در صورتی که همسر فوت شده اش فرزند داشته باشد | یک دوم یک چهارم |
افرادی که هم به فرض و هم به قرابت ارث می برند
| وارث | سهم الارث |
| اگر میت فقط یک فرزند دختر داشته باشد. | یک دوم |
| اگر میت فقط یک خواهر پدری یا پدرومادری داشته باشد. | یک دوم |
| اگر میت دو دختر یا بیشتر داشته باشد بدون فرزند پسر. | دو سوم |
| اگر میت دو یا تعداد بیشتری خواهر پدری یا پدری مادری داشته باشد بدون هیچ برادری. | دو سوم |
| اگر میت خواهران و برادران مادری متعدد داشته باشد | یک سوم |
| پدر در صورتی که میت فرزند داشته باشد. | یک ششم |
| اگر میت یک خواهر یا یک برادر مادری داشته باشد. | یک ششم |
مراحل انحصار وراثت
انحصار وراثت
بازماندگان متوفی باید گواهی انحصار وراثت را تهیه کنند تا مشخص شود که در زمان فوت متوفی، از وراث او بوده اند. با داشتن گواهی انحصار وراثت می توانند طلب های متوفی را از مدیونین یا متصرفین مال او مطالبه کنند.
مهر و موم ترکه
وراث، موصی له (کسی که به نفع او وصیت شده است)، وصی (کسی که طبق وصیت نامه برای اداره اموال متوفی تعیین شده است) و طلبکار متوفی که طلبش را به استناد سند رسمی یا حکم قطعی دادگاه مطالبه می کند، می توانند از شورا حل اختلاف مهر و موم ترکه را درخواست کنند. شورا از اموال متوفی صورت برداری سپس آنها را مهر و موم می کند در واقع با این عمل مانع فروش و تصرف در اموال متوفی می شود.
تحریر ترکه
وراث و وصی می توانند از شورا حل اختلاف تحریر ترکه را درخواست کنند. شورا به درخواست آنان لیستی از تمام اموال متوفی اعم از منقول و غیر منقول با بهای آنها، حقوق، دیون و مطالبات متوفی تهیه می کند.
قبول یا رد ترکه
ممکن است برخی از وراث ترکه را رد یا قبول کنند این موضوع به این معنا است که آنها تقسیم ترکه را رد یا قبول می کنند نه سهم الارثشان را. در واقع وارثی که ترکه را رد می کند یعنی در مورد تقسیم ترکه و پرداخت دیون متوفی هیچ مسئولیتی را نمی پذیرد ولی ورثه ای که ترکه را قبول می کنند یعنی پرداخت دیون متوفی و تقسیم ارث او را به عهده گرفته اند.
تصفیه ماترک
تصفیه ترکه به عهده وصی یا وراثی است که ترکه را قبول کرده اند برای تصفیه ترکه ابتدا باید از ترکه متوفی هزینه کفن و دفن، دیون و وصیت او کسر شود سپس هر آنچه باقی ماند بین وراث تقسیم می شود.
تقسیم ماترک
اخرین مرحله انحصار وراثت تقسیم ارث بین وراث است که می توانند این تقسیم را با توافق یکدیگر انجام دهند قاضی توافق آنها را صورت جلسه کرده و به امضا آنها می رساند و در صورتی که به توافق نرسند قاضی سهم هر یک، از اموال متوفی را مشخص می کند.