در قرارداد بیمه آتش سوزی، بیمه گذار متعهد می شود که خسارت های مستقیمی که در اثر بروز حادثه ناشی از آتش، صاعقه و انفجار به موضوع بیمه وارد شود را پرداخت کند.
بعد از آتش سوزی، ضرر و زیان هایی که به علت وقفه در کار و تولید ایجاد می شوند و همچنین هزینه تعمیر، بازسازی و تاسیس مجدد جز بیمه نمی باشند.
اگر ارزش اموال بیمه شده از ارزش مورد بیمه کمتر باشد، بیمه گذار باید این موضوع را به بیمه گر اطلاع دهد.
بیمه گذار از زمان بروز حادثه 5 روز فرصت دارد بروز حادثه را به بیمه گر اطلاع دهد.
بیمه گذار باید از زمان بروز حادثه ظرف 10 روز شرح و کیفیت حادثه، لیست اشیا سالم و نجات داده شده، محل جدید آنها و مبلغ خسارت تقریبی را به اطلاع بیمه گر برساند.
بیمه گذار باید برای جلوگیری از گسترش خسارات در زمان وقوع حادثه و بعد از آن اقدامات لازم را انجام دهد.
بیمه گذار نباید در مورد موضوع بیمه بدون اذن بیمه گر تغییراتی انجام دهد که تشخیص علت حادثه و تعیین خسارات ناشی از آن را دشوار کند، مگر آن که این تغییرات برای جلوگیری از گسترش خسارات یا رعایت منفعت عمومی لازم باشد.
همچنین بیمه گذار باید از زمان حادثه ظرف 15 روز اموال موجود در روز حادثه و اموال از بین رفته را فهرست کرده و در صورت درخواست بیمه گر بهای آن ها قبل از حادثه را نیز مشخص کند.
هر یک از طرفین باید یک کارشناس را از طرف خود انتخاب نموده و به طرف مقابل معرفی نماید و کارشناسان تعیین شده از طرف بیمه گر و بیمه گذار اقدام به انتخاب کارشناس سوم کنند.
اگر یکی از طرفین ظرف 14 روز از زمان اعلام طرف مقابل کارشناس خود را معرفی نکند یا کارشناسان منتخب نتوانند بر سر انتخاب کارشناس سوم ظرف یک ماه به توافق برسند، باید تعیین کارشناس را از دادگاه صالح درخواست کنند.
اگر کارشناس سوم با هر یک از طرفین نسبت خویشاوندی داشته باشد طرف دیگر می تواند او را رد کند. حق الزحمه کارشناس هر یک از طرفین به عهده خود او است و حق الزحمه کارشناس سوم به عهده دو طرف است.
بیمه گر باید از زمان دریافت مدارک در مورد اموال نجات داده شده ظرف 30 روز تمایل خود به تصاحب، تعمیر یا تعویض این اموال را اعلام کند.
طرفین باید بر سر بهای اموال تصاحب شده با هم توافق انجام دهند. اموالی هم که قرار است تعمیر یا تعویض شوند باید در مدت عرفی که معمولا برای اینکار لازم است تعمیر یا تعویض شوند.
بیمه گر از زمان دریافت مدارک مربوط به حادثه و برآورد خسارات وارده، 4 هفته فرصت دارد تا خسارات وارد شده را جبران کند.
در موارد زیر بیمه گر از پرداخت خسارت معاف شده یا خسارت کمتری را پرداخت می کند.
زمانی که بیمه گذار به وظایف قانونی خود بعد از وقوع حادثه عمل ننماید.
زمانی که حادثه به علت تقصیر بیمه گذار یا قائم مقام قانونی وی رخ داده باشد.
بیمه گر و بیمه گذار می توانند ضمن عقد بیمه مدتی را برای اقامه دعوی مشخص کنند. در این صورت از زمان وقوع حادثه موضوع عقد بیمه ظرف مدت تعیین شده می توانند علیه یکدیگر دعوی مطرح کنند و بعد گذشته مدت تعیین شده، دعوی بیمه گر و بیمه گذار علیه یکدیگر در دادگاه قابل طرح نمی باشد.
قائم مقام کسی است که تمامی حقوق شخص اصیل به او منتقل می شود. مثلا در مورد عقد بیمه، اگر بیمه گذار فوت کند تمامی حقوق بیمه گذار به قائم مقام وی (در اینجا وراث وی) منتقل می شود این حقوق اعم است از حقوق بیمه گذار علیه اشخاص ثالث به علت تقصیر آنها در بروز حادثه یا حقوق او نسبت به دریافت خسارت از شرکت بیمه.
سکه، پول، اوراق بهادار، اسناد، فلزات قیمتی، جواهرات و سنگ های قیمتی، اسناد و نسخه های خطی، هزینه بازسازی نقشه، تنظیم دفاتر بازرگانی تحت پوشش این بیمه قرار نمی گیرند مگر در ضمن قرارداد خلاف این موضوع شرط شده باشد.
آتش سوزی که ناشی از جنگ، آشوب، کودتا، اعتراض، انقلاب و حوادثی از این قبیل یا ناشی از بلایای طبیعی یا ناشی از انفجار مواد منفجره باشد تحت پوشش این بیمه قرار نمی گیرد مگر خلاف آن شرط شده باشد.
فعل و انفعالات هسته
خسارت های ناشی از اتصالات و اثرات جریان برق، پاره شدن هادی، جرقه زدن و غیره اگر در موتور و ماشین های برقی ایجاد شوند تحت پوشش بیمه آتش سوزی قرار نمی گیرند اما اگر این اتفاقات در بخش های دیگر موضوع بیمه باعث ایجاد خسارت شوند تحت پوشش بیمه خواهند بود.
اگر ظروف تحت فشار صنعتی دچار انفجار شوند انفجار آن ها تحت پوشش این بیمه قرار نمی گیرد. اما خسارتی که در اثر این انفجار به سایر قسمت های مورد بیمه وارد شده است تحت پوشش بیمه قرار می گیرد.
خسارت وارد شده به موضوع بیمه در محدوده آتش کنترل شده تحت پوشش بیمه آتش سوزی قرار نمی گیرد. آتش کنترل شده مثل بخاری
بیمه گذار در صورتی می تواند قرارداد بیمه را فسخ کند که قرارداد به نفع ثالث صادر نشده باشد.
بیمه گر در صورت تمایل به فسخ قرارداد بیمه، باید با اخطار 10 روز قرارداد بیمه را فسخ نماید و اعلامیه فسخ را به بیمه گذار ارسال نماید.
در صورت وقوع خسارت سرمایه بیمه به میزان خسارت وارده کاهش می یابد اما بیمه گذار می تواند حق بیمه اضافی پرداخت کرده و سرمایه خود را افزایش دهد. همچنین شرکت های بیمه می توانند از کاهش سرمایه تا 5% بدون دریافت حق بیمه صرف نظر کنند.